U niektórych osób, które przyjęły szczepionkę na COVID-19, pojawiają się dolegliwości: bóle głowy, mięśni, osłabienie. Takie objawy określa się jako niepożądany odczyn poszczepienny. Sprawdź, jak często u zaszczepionych występuje NOP i co zrobić, by złagodzić jego symptomy!
Czym jest NOP?
Według oficjalnej definicji niepożądany odczyn poszczepienny (NOP) to zaburzenie stanu zdrowia, które pojawiło się w przeciągu czterech tygodni od daty podania szczepionki.
Stwierdzenie, czy pogorszenie stanu zdrowia zostało wywołane przez szczepionkę, nie jest proste. To, że po szczepieniu pojawiły się określone objawy, może być przypadkowym związkiem czasowym i nie oznacza, że mamy do czynienia z NOP. Dlatego niepożądany odczyn poszczepienny powinien zostać stwierdzony przez lekarza.
Warto podkreślić, że po rozpoznaniu NOP lekarz ma obowiązek zgłosić taki przypadek do państwowego inspektora sanitarnego w ciągu 24 godzin.
Jak często NOP występuje po szczepieniu na COVID-19?
U większości pacjentów przebieg NOP jest łagodny, a objawy nie utrzymują się dłużej niż kilka dni. Niepożądane odczyny poszczepienne częściej występują po przyjęciu drugiej dawki szczepionki, wtedy też objawy mogą być bardziej nasilone.
Objawy NOP po szczepionce Comirnaty Pfitzer/BioNTech
Bardzo częste (występujące u więcej niż 1 na 10 osób) i częste (występujące u maksymalnie 1 na 10 osób) objawy NOP po przyjęciu szczepionki to:
- ból głowy
- bóle mięśni i stawów
- ból i obrzęk w miejscu szczepienia
- dreszcze
- gorączka
- uczucie zmęczenia
- zaczerwienienie w miejscu szczepienia
- nudności
Niezbyt częste (występujące u maksymalnie 1 na 100 osób) objawy to:
- bezsenność
- ból kończyn
- powiększone węzły chłonne
- świąd w miejscu szczepienia
Rzadko (u maksymalnie 1 na 1000 osób) po szczepieniu pojawia się ostre obwodowe porażenie nerwu twarzowego.
Objawy NOP po szczepionce COVID-19 Vaccine Moderna
Do bardzo częstych (występujących u więcej niż 1 na 10 osób) i częstych (występujących u maksymalnie 1 na 10 osób) objawów NOP po przyjęciu szczepionki zalicza się:
- nudności, wymioty
- ból głowy
- bóle mięśni i stawów
- gorączkę
- uczucie zmęczenia
- obrzęk w miejscu szczepienia
- zaczerwienienie, pokrzywka lub wysypka w miejscu wstrzyknięcia
Niezbyt często (u maksymalnie 1 na 100 osób) pojawia się świąd w miejscu podania szczepionki. Rzadko natomiast (u maksymalnie 1 na 1000 osób) występuje ostre obwodowe porażenie nerwu twarzowego lub obrzęk twarzy.
Ciężka reakcja alergiczna na szczepionkę przeciwko COVID-19
Bardzo rzadko (1 na 1 000 000 przypadków) po podaniu szczepionki dochodzi do ciężkiej reakcji alergicznej, która objawia się opuchlizną twarzy i gardła, trudnościami z oddychaniem, wysypką na całym ciele czy przyspieszonym rytmem serca. Na wypadek wystąpienia takich dolegliwości każdy zaszczepiony powinien pozostać na terenie placówki medycznej przez minimum 15 minut po szczepieniu, co ułatwi personelowi na szybką reakcję i podanie odpowiednich środków.
NOP po szczepionce na COVID-19 - jak złagodzić dolegliwości?
Ból, obrzęk, świąd w miejscu szczepienia
Ból złagodzisz, przyjmując leki przeciwbólowe dostępne bez recepty. Na obrzęk możesz zastosować apteczne żele (zawierające np. octanowinian glinu) lub okład z roztworem z sody oczyszczonej (pół szklanki letniej wody na łyżeczkę sody). W przypadku świądu podstawą jest powstrzymanie się od drapania. Jeśli swędzenie jest dokuczliwe, złagodzisz je za pomocą maści o właściwościach przeciwświądowych.
Bóle głowy, mięśni, stawów
Na łagodne dolegliwości bólowe w przebiegu NOP zaleca się przyjmowanie leków zawierających paracetamol i ibuprofen. Leki te pomogą nie tylko zwalczyć ból, ale także obniżą gorączkę, jeśli ta pojawiła się po szczepieniu.
Gorączka
Temperaturę ciała obniżysz na kilka sposobów: za pomocą leków, stosując chłodne okłady lub biorąc kąpiel w letniej wodzie. Przy gorączce dodatkowo pamiętaj o piciu dużej ilości płynów - dzięki temu unikniesz odwodnienia. Jeśli wysoka temperatura (powyżej 38,5 °C) utrzymuje się powyżej dwóch dni mimo przyjmowania leków, skonsultuj się z lekarzem.
Nudności
Przede wszystkim zaleca się unikanie potraw mogących nasilać dolegliwości: ciężkostrawnych, tłustych, mocno doprawionych czy zawierających duże ilości błonnika. Dobrze jest zamienić surowe warzywa na te gotowane - są lepiej tolerowane przez układ pokarmowy. W łagodzeniu nudności pomogą napoje zawierające rumianek czy imbir.
Złe samopoczucie
Złe samopoczucie może utrzymywać się przez kilka dni po szczepieniu. Dlatego warto w tym czasie pozwolić sobie na odpoczynek, zmniejszając zakres wykonywanych obowiązków. Jeśli uczucie zmęczenia, osłabienia utrzymuje się przez dłuższy okres, warto skonsultować dolegliwości z lekarzem.
NOP po szczepionce na COVID-19 zazwyczaj ma łagodny przebieg, choć może być dokuczliwy, szczególnie po przyjęciu drugiej dawki szczepionki. Niektóre z dolegliwości złagodzisz prostymi, domowymi sposobami, jeśli jednak symptomy okażą się uciążliwe - nie wahaj się prosić o pomoc specjalistę!