Raport WZNC podaje, że co 5. zatrudniony jest narażony na wypalenie zawodowe (ang. burnout) – bez względu na obejmowane stanowisko. To powszechny problem milionów Polaków. Jednocześnie większość firm (nawet 70%) nie posiada żadnej strategii na zapobieganie wypaleniu zawodowemu u pracowników. Niewielu wie, że istnieją już programy dla firm, które pomagają identyfikować burnout, a co za tym idzie: zapobiegać mu, zanim przyczyni się do problemów organizacyjnych. Jak? Najprostszym narzędziem diagnostycznym: badaniami krwi!
Objawy wypalenia zawodowego w organizacji
- Przedłużanie się czasu trwania projektów wskutek spadku wydajności pracowników (wypalenie zawodowe wiąże się m.in. z problemami z koncentracją, spadkiem motywacji, prokrastynacją).
- Zwiększona absencja – wypalenie zawodowe często prowadzi do zwiększonej absencji pracowników z powodu zaburzeń psychicznych (np. depresji), fizycznych lub konieczności wzięcia urlopu w celu odpoczynku. Dane Gallupa podają, że wypalony pracownik o 63% częściej korzysta ze zwolnień lekarskich. To może skutkować nie tylko stratami finansowymi związanymi z opłacaniem nieobecnych pracowników, ale także dodatkowym obciążeniem dla pozostałych członków zespołu.
- Wzrost rotacji pracowników – zgodnie z danymi Gallupa ci, którzy cierpią na wypalenie zawodowe, 2.6 raza częściej decydują się na zmianę pracodawcy w poszukiwaniu lepszych warunków pracy i większej satysfakcji zawodowej.
- Obniżona satysfakcja klientów – wypalenie zawodowe pracowników może prowadzić do obniżenia jakości obsługi klienta i związanej z tym obniżonej satysfakcji klientów – a to z kolei może przełożyć się na zyski organizacji.
- Konflikty w zespole – wypalenie zawodowe może prowadzić do konfliktów między pracownikami oraz do pogorszenia atmosfery w miejscu pracy. Spadek motywacji i zaangażowania może skutkować zwiększoną irytacją i niezadowoleniem wypalonych pracowników, co może przekładać się na nastroje w zespole.
Badania krwi – test na wypalenie zawodowe
- Witamina D – bierze udział w regulacji poziomu serotoniny: neuroprzekaźnika, regulującego nastrój, libido i sen. Niedobór witaminy D3 może też prowadzić do problemów emocjonalnych, takich jak depresja – lub je potęgować. Nawet 90% Polaków może mieć niedobory witaminy D!
- Witamina B12 i kwas foliowy – to witaminy bezpośrednio zaangażowane w syntezę neuroprzekaźników, czyli proces produkowania substancji chemicznych wspomagających przekazywanie sygnałów nerwowych. Neuroprzekaźniki pełnią kluczową rolę w regulacji m.in.: nastroju, zachowania, pamięci, snu.
- Ferrytyna i żelazo – żelazo jest niezbędne do zapewnienia dopływu tlenu do narządów, wytwarzania energii w miąższu mózgu oraz do syntezy neuroprzekaźników.
- Prolaktyna – stężenie prolaktyny regulowane jest m.in. przez dopaminę – jeden z neuroprzekaźników. Na ogół im wyższe jest stężenie dopaminy, tym niższe stężenie prolaktyny i vice versa. Jednak w warunkach chronicznego stresu lub wypalenia zawodowego może dojść do zaburzenia tej równowagi. Wzrost prolaktyny może wpływać na różne aspekty zdrowia psychicznego i fizycznego, w tym na zaburzenia snu, obniżenie libido, zmniejszenie energii i motywacji, a nawet na pogorszenie nastroju.
- Kortyzol – to hormon stresu. Jeśli pracownik znajduje się pod wpływem przewlekłego stresu, zatem poziom kortyzolu jest stale podwyższony, powoduje to szereg zmian w organizmie, np. obniżoną odporność, problemy z pamięcią, zaburzenia poznawcze.
- TSH – zaburzenia pracy tarczycy często odbijają się na poziomie energii i mogą potęgować stany depresyjne.
- Homa-IR, glukoza, insulina – regulacja poziomu glukozy we krwi poprawia jakość i czas trwania sprawności intelektualnej.
- Magnez – stabilizuje działania układu nerwowego i poprawia funkcjonowanie szarych komórek. Magnez bierze udział w przemianie tłuszczów, białek i węglowodanów oraz odpowiada za dostarczanie przetworzonej energii do tkanek i komórek w organizmie. Wpływa również na poprawę pamięci.
Wypalenie zawodowe u pracownika – co robić?
Jeśli wypalenie zawodowe jest powszechne w organizacji, może odbić się pracodawcy czkawką. Częste nieobecności, obniżenie produktywności, wzrost rotacji – to wszystko generuje koszty. Gallup szacuje, że sam spadek zaangażowania pracownika to wartość 34% jego wynagrodzenia! Takich kosztów można uniknąć poprzez inwestowanie w strategie zapobiegania wypaleniu zawodowemu. Właściwa strategia, obejmująca promocję badań profilaktycznych, może przełożyć się na realne zyski dla firmy. Niestety, niewiele firm zdaje sobie z tego sprawę – nawet 70% firm nie ma planu profilaktyki burnoutu. Wdrożenie programu zapobiegania wypaleniu zawodowemu może też stanowić ważny wyróżnik firmy w oczach pracowników. Organizacje, które aktywnie dbają o wellbeing pracowników np. poprzez Akcję Zdrowia, są postrzegane jako bardziej atrakcyjne miejsca pracy. Pracownicy doceniają zaangażowanie pracodawcy w ich dobro, co zwiększa lojalność, zaangażowanie oraz efektywność w pracy.
Aleksandra Witek, HR Specialist uPacjenta